In veel huizen, vooral op het platteland of in warme gebieden, zie je vaak doorzichtige zakken gevuld met water aan deuren, ramen of zelfs plafonds hangen. Op het eerste gezicht lijkt het misschien een zelfgemaakte decoratieve oplossing, maar in werkelijkheid heeft deze praktijk een praktisch doel.
Waarom worden waterzakken op ramen of deuren geplaatst?
Volgens degenen die deze methode gebruiken, brengt de weerkaatsing van licht op het water vliegen en andere vliegende insecten in verwarring . Sommigen plaatsen zelfs munten in de zak om dit visuele effect te versterken. De theorie is dat de samengestelde ogen van de vliegen de reflecties zien als een soort bedreiging of barrière, waardoor ze zich verwijderen.
Dit huismiddeltje, dat van generatie op generatie wordt doorgegeven, is populair in landen met een warm en vochtig klimaat, waar insecten de neiging hebben om huizen binnen te dringen op zoek naar voedsel en schaduw. Hoewel er geen overtuigend wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de algehele effectiviteit, beweren veel mensen dat het werkt.
De materialen zijn eenvoudig: een doorzichtige plastic zak (ziploc of iets dergelijks), water, een of twee muntstukken en iets om de zak aan op te hangen, zoals een touwtje. Het wordt opgehangen op gezichtshoogte, in de buurt van deuren of ramen waar insecten de neiging hebben binnen te komen.
Hoewel het geen vervanging is voor modernere methodes zoals insecticiden of muskietennetten, heeft deze praktijk de waarde van ecologisch, economisch en vrij van chemicaliën te zijn, dus wordt het nog steeds gebruikt in veel huishoudens.
Wat zegt de wetenschap over waterzakken om vliegen af te weren?
Tot nu toe zijn er geen overtuigende wetenschappelijke studies die sterk ondersteunen dat het ophangen van waterzakken een effectieve methode is om vliegen te verjagen. Er zijn echter een paar theorieën die proberen te verklaren waarom het in bepaalde gevallen zou kunnen werken:
1. De reflex en samengesteld zicht theorie
Vliegen hebben samengestelde ogen, met duizenden lenzen waarmee ze bewegingen en reflecties met grote gevoeligheid kunnen waarnemen. Volgens deze theorie zouden lichtreflecties van water – vooral als er munten of metalen voorwerpen in het water liggen – de insecten verwarren of desoriënteren, waardoor ze denken dat er een bedreiging of een val is.
2. Visuele vervorming
Een andere hypothese is dat de zak werkt als een soort vervormde lens die de ruimtelijke perceptie van de vlieg beïnvloedt, waardoor hij niet dichterbij komt. Deze theorie is ook gebaseerd op de bijzondere werking van de ogen.
3. Placebo-effect (voor mensen)
Sommige onderzoekers en entomologen suggereren dat de methode een placebo-effect kan hebben: mensen nemen waar dat er minder vliegen zijn, maar dit komt niet altijd overeen met een echte afname. Milieu, netheid en andere controlemaatregelen spelen ook een rol.
