Er zijn geen handen aan een toetsenbord of afstandsbedieningen. Gewoon een persoon die gaat zitten en via elektroden in zijn hoofd verbonden is met een computer. Hij haalt diep adem, ontspant zich… en een speelgoedauto rijdt vooruit. Het lijkt magie, maar het is wetenschap: het is NeuroRacing, een ontwikkeling van het Laboratorium voor Slaap en Geheugen van het Technologisch Instituut van Buenos Aires (ITBA) dat neurowetenschap, computerwetenschap en robotica combineert om een voertuig zelf te laten bewegen dankzij hersensignalen.
Dit project, dat doet denken aan sciencefiction die zich afspeelt in de toekomst, is ontwikkeld door Yohann Corfdir, een computeringenieur gespecialiseerd in datawetenschap en promovendus bij ITBA. Zijn werk onderzoekt hoe menselijke hersenactiviteit, met name hersengolven die worden geproduceerd in een staat van meditatie of ontspanning, kan worden vertaald naar opdrachten die een machine kan interpreteren.
Een auto verplaatsen met je geest?
Ja, een auto verplaatsen met je geest is mogelijk. De sleutel is hoe de hersenactiviteit wordt opgevangen en geïnterpreteerd . Het systeem van Corfdir maakt gebruik van elektro-encefalogramsensoren die op strategische punten op het hoofd worden geplaatst: twee aan de achterkant, één op het voorhoofd en één achter het oor. Deze sensoren detecteren hersengolven in realtime en sturen de informatie naar een computer.
“Het systeem werkt niet op basis van een bewust commando zoals ‘ik wil dat de auto beweegt’, maar detecteert wanneer de persoon een staat van diepe ontspanning bereikt. Als de hersenen kalm genoeg zijn, rijdt de auto vooruit. Zo niet, dan blijft hij stilstaan,” vertelde Corfdir aan TN Tecno.
Het systeem is gebaseerd op een meetbare fysiologische verandering. Elke vier seconden analyseert de computer de ontvangen gegevens. Als hij de nodige hersenpatronen vindt, die vooraf voor elke gebruiker zijn gekalibreerd, stuurt hij via WiFi een signaal naar een Arduino microcontroller die de auto in beweging zet. Zodra de gemoedstoestand verandert, bijvoorbeeld als de persoon afgeleid of emotioneel wordt, stopt de auto.
Een ervaring die de gebruiker uitdaagt
Naast de technische ontwikkeling test de ervaring van het gebruik van NeuroRacing de mentale zelfbeheersing. “Het moeilijkste is niet om het systeem te laten werken, maar om de juiste gemoedstoestand te behouden. Als je ziet dat de auto begint te bewegen, raak je opgewonden… en juist die emotie verbreekt de staat van kalmte. Dan gaat het langzamer,” legt Yohann uit.
Hoewel het misschien een geavanceerd hulpmiddel lijkt voor meditatie-experts, werd het project ontworpen met een inclusief idee: om wetenschap naar alle soorten mensen te brengen. “We wilden dat kinderen, volwassenen en mensen die nooit mediteren het konden uitproberen. Iedereen kan het meteen beetje geduld,” zei Corfdir.
Mensen die al ontspanningstechnieken beoefenen, hebben sneller resultaat, maar dat is geen vereiste. Het systeem is gekalibreerd om te reageren op hersensignalen die haalbaar zijn zonder geavanceerde training.
Van het lab naar de echte wereld
Het gebruikte voertuig is een kleine robot, ideaal voor gecontroleerde tests in het lab, maar het uiteindelijke doel is niet om grotere auto’s of breingestuurde robots te maken. De echte waarde van het project ligt in wat het aantoont: dat het mogelijk is om directe communicatie tot stand te brengen tussen hersenactiviteit en externe apparaten.
Hoewel het verplaatsen van een auto met de geest klinkt als een spectaculaire stunt (en dat is het ook), zijn de potentiële toepassingen van deze technologie veel breder. “Dit is slechts een eerste stap in het onderzoeken hoe we de hersenen met machines kunnen verbinden,” zei Corfdir. Hij noemde bijvoorbeeld de mogelijkheid om een robotarm te bewegen op basis van hersenactiviteit. “Het gaat niet alleen om het geven van bewuste commando’s, maar om het benutten van hersentoestanden voor interactie met apparaten,” zei hij.
Voor Corfdir was het ontwikkelen van het project ook een persoonlijke uitdaging. “Toen ik voor het eerst over het idee hoorde, was ik erg enthousiast. Maar ik dacht ook: hoe gaan we het echt laten werken?
Wekenlang heeft hij de sensoren op zichzelf getest, de code aangepast en tests herhaald. “De eerste keer dat ik het aan de praat kreeg, was geweldig. Maar ook moeilijk: als je de auto ziet bewegen, raak je opgewonden en de opwinding haalt je uit de meditatieve staat. Dan stopt de auto. Het is een oefening in constante mentale controle,” concludeerde de jongeman.
Een auto die beweegt als we stoppen met denken. Een machine die niet gehoorzaamt aan impulsen, maar aan kalmte. In tijden van hyperconnectie, virale video’s, multitasking en notificaties steltNeuroRacing een fascinerende paradox voor: vooruit komen, maar alleen als we terugschakelen.
