In elke familie, vriendengroep of werkomgeving is er wel iemand die nooit zwijgt. Hij of zij praat in het oor, onderbreekt constant of laat anderen geen ruimte om deel te nemen aan het gesprek. Hoewel dit soms gewoon een extraverte of spontane eigenschap lijkt, heeft de psychologie een andere lezing.
Volgens psychologe Olga Albaladejo, auteur van Cuentos del Bien-estar, is overmatig praten niet altijd alleen een kwestie van persoonlijkheid. In veel gevallen is het een onbewust mechanisme om moeilijke emoties te beheersen. “Veel praten kan een manier zijn om emoties te reguleren of om jezelf te beschermen tegen datgene waarvan je niet weet hoe je het moet beheersen”, aldus de specialist.
Angst, controle en angst voor stilte
Een van de meest voorkomende redenen voor dit gedrag is angst. Sommige mensen, legde Albaladejo uit, “voelen zich nerveus en spreken zonder filter, gewoon om iets te zeggen”. Anderen doen het als een manier om geen contact te maken met ongemakkelijke emoties: non-stop praten verhindert hen om te voelen, te reflecteren en blokkeert zelfs de gesprekspartner.
In sommige gevallen is het een strategie om“de interactie te controleren”. Door de ander niet aan het woord te laten, wordt de mogelijkheid om ongemakkelijke of moeilijke feedback te krijgen verkleind. Er kan ook een weigering zijn om stil te zijn, wat voor sommige mensen geassocieerd wordt met leegte, ongemak of afwijzing.
En in het uiterste geval zijn er mensen die geen waarde zien in wat de ander te zeggen heeft. “Zij zijn degenen die ‘alleen maar over hun boek kwamen praten’,” zegt de psycholoog met humor.
Een wond uit het verleden: nooit naar geluisterd zijn
Een andere verklaring voor dit gedrag ligt dieper: sommige mensen die tegenwoordig niemand meer aan het woord laten, zijn misschien opgegroeid in een omgeving waar nooit naar hen geluisterd werd. In zulke gevallen is verbositeit een onbewuste poging om een ruimte in te nemen die hen voorheen werd ontzegd.
De sleutel is niet om minder te praten, maar om meer te luisteren.
“Luisteren is de spiegel van spraak,” zei Albaladejo. En het gaat er niet om spraak te elimineren, maar om het te verbeteren. Weten hoe je moet luisteren, meer dan weten hoe je moet spreken, onthult onze kwaliteit als communicator.
De psycholoog identificeerde vier soorten luisteraars:
– De luisteraar die luistert om te antwoorden, maar stopt met luisteren zodra de ander begint.
– De luisteraar die luistert om problemen op te lossen of advies te geven, zelfs als niemand om hulp heeft gevraagd.
– Degene die onbedoeld ontkracht, met zinnen als “dat is niets, kijk wat er gebeurd is met…”.
– Degene die luistert om te begrijpen, met empathie, zonder oordeel of de behoefte om gelijk te hebben.
Dit laatste, legt Albaladejo uit, vertegenwoordigt het ideaal: “empathisch luisteren”, waardoor de ander zich begeleid, gevalideerd en gerespecteerd voelt.
Vier sleutels om je manier van spreken te verbeteren
Als je denkt dat je te veel praat of als je iemand kent die zo praat, raadt de psycholoog aan om je aanpak te veranderen.
Het is geen kwestie van zwijgen, maar van bewuster communiceren. Dit zijn haar tips:
– Denk na voordat je spreekt: Wat wil ik zeggen? Waarom? Is dit het juiste moment?
– Luister zonder te onderbreken of vooruit te lopen op antwoorden.
– Accepteer stilte als een natuurlijk onderdeel van de dialoog.
– Respecteer elkaars ruimte om te spreken of te zwijgen.
