Vanaf 2026 zal het opnemen van contant geld niet langer voorbehouden zijn aan geldautomaten of bankloketten.
De regering en de banksector maken zich op om het opnemen van contant geld in winkels algemeen in te voeren, een praktijk die al bestaat maar nog beperkt is tot bepaalde winkelketens en specifieke klanten. Op termijn zouden meer dan 27.000 winkels kunnen uitgroeien tot echte lokale bankkantoren, met name in landelijke gebieden waar geldautomaten schaars zijn.
Een geleidelijke verdwijning van traditionele geldautomaten
In 2024 heeft slechts één op de vijf gemeenten nog een geldautomaat, en de trend is al enkele jaren dalend. Om een breuk in de toegang tot contant geld te voorkomen, willen bankfederatie en verschillende netwerken zoals La Poste en Crédit Agricole deze dienst uitbreiden. Klanten met een bankkaart, ongeacht hun bank, zullen tussen 20 en 100 euro kunnen opnemen aan de kassa door hun kaart in de betaalterminal te steken en hun pincode in te voeren.
Het principe is niet nieuw, want sommige supermarkten en tankstations bieden deze dienst al aan, maar onder voorwaarden en vaak alleen voor klanten die een aankoop doen. Nieuw vanaf 2026 is dat de dienst universeel wordt: geld opnemen zal mogelijk zijn zonder aankoopverplichting en in een veel dichter netwerk, dat zowel postkantoren, bankkantoren van coöperatieve banken als kleine partnerwinkels omvat. Een welkome stimulans voor dorpen die soms al meer dan tien jaar geen geldautomaat hebben.
Een nieuwe bron van omzet voor winkels
De vergoeding voor deze dienst is nog niet geharmoniseerd en hangt momenteel af van de afspraken tussen elk verkooppunt en zijn partnerbank. Velen hopen dat de aangekondigde regeling een vast inkomen of een commissie per opname zal garanderen, ter compensatie van eventuele risico’s op het vlak van kasbeheer en veiligheid.
Het is ook een technische uitdaging, aangezien de Europese Unie nieuwe toegankelijkheidsregels heeft opgelegd voor geldautomaten die vanaf juni 2025 worden geïnstalleerd, om beter tegemoet te komen aan de behoeften van mensen met een handicap. Ook de geldautomaten in winkels zullen aan bepaalde normen moeten voldoen om de vertrouwelijkheid en veiligheid van de transacties te garanderen, met name bij het invoeren van de pincode, een gevoelig punt in een omgeving die geen klassieke bankbalie is.
Het valt nog te bezien of deze openstelling van “cash-in-shops” voldoende zal zijn om de voortdurende daling van het gebruik van contant geld een halt toe te roepen. Contactloze en mobiele betalingen met een kaart vertegenwoordigen inmiddels bijna de helft van alle betalingen, maar een grote meerderheid van zegt gehecht te blijven aan contant geld voor hun dagelijkse uitgaven. Op middellange termijn is het behoud van gemakkelijke toegang tot contant geld een symbool geworden van de strijd tegen uitsluiting van het bankwezen en een politieke uitdaging, vooral in plattelandsgebieden waar buurtwinkels al een rol vervullen als openbare dienst.
In afwachting daarvan lijkt het experiment dat de afgelopen maanden is gestart, de deelnemende winkelketens te overtuigen. Als het model economisch rendabel blijkt, zou het opnemen van contant geld in winkels wel eens de ontbrekende schakel kunnen worden tussen het traditionele bankwezen en de detailhandel van morgen.
