Hoewel gratis plastic tasjes sinds 2016 verboden zijn, worden ze ons in sommige winkels nog dagelijks aangeboden. Ter ere van Werelddag zonder Plastic Tasjes op 3 juli, vragen we ons af waarom ze nog steeds zo wijdverspreid zijn.
Of u nu groenten en fruit verpakt in de supermarkt of uw vers gekochte kibbeling meeneemt van de viskraam, u krijgt regelmatig een plastic tasje aangeboden. Toch was Nederland een van de voorlopers in het terugdringen van het gebruik ervan. Officieel is het sinds 1 januari 2016 voor winkeliers verboden om gratis plastic tassen mee te geven. De regels bestaan, maar er zijn nog steeds een aantal uitzonderingen… en weinig handhaving.
Hoewel het verbod op gratis tasjes het gebruik ervan drastisch heeft verminderd, zijn ze nog lang niet verdwenen. Het doel is om het gebruik van plastic voor eenmalig gebruik verder terug te dringen, maar we zien ze nog steeds in overvloed.
“Niet alle plastic tassen zijn vandaag de dag verboden in Nederland,” betreurt een woordvoerder van Zero Waste Nederland. “Het verbod geldt voor het gratis verstrekken van tassen. Winkeliers mogen ze nog steeds verkopen. De dikkere, stevigere plastic tassen die je bij de kassa kunt kopen, worden beschouwd als herbruikbaar.”
Daarnaast geldt er een uitzondering voor de allerdunste plastic tasjes, de zogenaamde “hemdtasjes”. Deze mogen gratis worden meegegeven als het voedselverspilling tegengaat of uit hygiënisch oogpunt nodig is, bijvoorbeeld voor losse groenten en fruit of rauwe vis.
Een ander grijs gebied zijn de “composteerbare” tassen. Deze zijn vaak vrijgesteld als ze “thuis composteerbaar zijn en geheel of gedeeltelijk uit biogebaseerde materialen bestaan,” volgens de regelgeving. Een vervelende maas in de wet: “Biologisch afbreekbare tasjes zijn vaak alleen in naam biologisch afbreekbaar,” zegt de woordvoerder van Zero Waste Nederland, wiens vereniging pleit voor een verbod op alle plastic tassen, zonder uitzondering. Uit onderzoek van diverse milieu- en gezondheidsinstanties blijkt dat de materialen die in deze tassen worden gebruikt waarschijnlijk bijdragen aan milieuvervuiling.
Er zijn een paar tips om tassen te herkennen die aan de normen voldoen: de dikkere, herbruikbare tassen zijn vaak niet-transparant. Composteerbare tassen moeten gemarkeerd zijn met een logo zoals ‘Ok compost’ of het ‘Kiemlogo’. Maar je moet goed kijken, want er zijn nog steeds veel niet-conforme tassen in omloop. Buitenlandse bedrijven verkopen vaak plastic tassen die niet aan de normen voldoen tegen een voor winkeliers aantrekkelijke prijs, waarmee ze de concurrentie vervalsen.
Wanneer er controles worden uitgevoerd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), zijn de resultaten vaak veelzeggend. Regelmatig blijkt een aanzienlijk deel van de geteste tassen niet aan de eisen te voldoen. “De handhaving moet worden versterkt,” stelt Zero Waste Nederland.
Het eenvoudigste wat milieubewuste consumenten kunnen doen, is tassen zo vaak mogelijk hergebruiken. En vergeet niet om uw eigen boodschappentas mee te nemen als u gaat winkelen.
